Column Theo Segers: VerpleegThuis
Tijdens een congres maakte ik kennis met het inspirerende verhaal van Teun Toebes, die op 21-jarige leeftijd besloot te wonen op een gesloten afdeling van een verpleeghuis. Zijn ervaringen en inzichten over menswaardige zorg voor mensen met dementie zetten aan tot nadenken over hoe we onze verpleeghuizen écht onderdeel kunnen maken van de samenleving.
Laatst was ik op een congres waar de voor mij toen onbekende Teun Toebes sprak. Teun studeerde verpleegkunde en op 21-jarige leeftijd besloot hij te gaan wonen op een gesloten afdeling van een verpleeghuis. Het enige verschil: zijn huisgenoten, veelal ouderen met dementie, konden het pand niet verlaten. Zij hadden niet de beschikking over de code die ruimte gaf aan de vrije wereld. Teun wel. Als jongvolwassene woonde hij tussen mensen die opgesloten zaten in hun eigen gedachten en eigen leefwereld.
Op een ontroerende wijze vertelt hij over wat deze mensen nodig hebben: erkenning, liefde, aandacht en oprechte zorg. Niet veel later las ik het boek van zijn hand met de ondertitel: ‘Wat leer ik van huisgenoten met dementie?’ Teun schetst hoe met de beste bedoelingen in ons land een systeem is ontstaan dat mensen met dementie uitsluit in plaats van insluit. We hebben een systeem gecreëerd dat als iets anders is dan normaal we van het ‘anders’ een probleem te maken. We laten er een risicoanalyse op los en medicaliseren het probleem. Als iemand een paar dagen wat minder eet, dan schakelen we een diëtist in. Om te voorkomen dat een oudere valt, hebben we een valpreventieprogramma. Toebes zegt: ‘We streven naar ultieme veiligheid, maar een focus op het bewerkstelligen van nul risico’s leidt ook tot een niveau van leven van nul.’
Het moet anders zegt Toebes. En hij reikt goede ideeën aan. Zijn verhaal zette mij aan het denken. In de verpleeghuizen die ik bezocht, zag ik veel medewerkers die trouw zorg verlenen met liefde en aandacht. Er gaat dus veel goed. Maar wat kunnen we leren van de ervaringen, bewoners, familie en medewerkers? En hoe kunnen we ons zorgsysteem zo inrichten dat een verpleeghuis een volwaardig onderdeel is van onze samenleving? Goed om over na te denken en te kijken wat we met elkaar kunnen doen. De titel van het boek van Teun vind ik heel mooi: VerpleegThuis. Dat wens ik iedere bewoner van harte toe!